WDARZENIA

KU CHWALE ARTYSTY. JACEK MALCZEWSKI. RAFAŁ MALCZEWSKI

12 sierpnia (piątek) 2011 r.

godz. 17.00

Ku chwale artysty

Jacek Malczewski i Rafał Malczewski. Ojciec i syn. Dwa pokolenia polskich artystów. Miejska Galeria Sztuki w Zakopanem zaprasza na wyjątkową wystawę prac obu malarzy. Jacka z prywatnej kolekcji, nigdzie nie pokazywanej i Rafała ze zbiorów zakopiańskich.

Malczewscy należą do artystów często i chętnie pokazywanych. Zwłaszcza Jacek Malczewski, który zaskarbił sobie sympatię nie tylko historyków sztuki, ale i zwykłego oglądacza amatora. Jego magiczne, pełne symboliki malarstwo klasyczne i nowoczesne jednocześnie, pulsujące niezwykłą barwą kolorystyczną ma wielu miłośników. Wielowarstwowe wątki i treściowe, i artystyczne sprawiają, że każdy obraz przeżywać można nieskończoną ilość razy. Nie jest zatem sprawą dziwną, że znalazł się kolekcjoner, który zaczął gromadzić jego prace. W ciągu kilku lat udało mu się stworzyć niemały zbiór – dwudziestu dwóch prac. Dodajmy prac starannie wybieranych na rozmaitych aukcjach, wyprzedażach, też poprzez poszukiwania czasami niemal detektywistyczne. Ta miłość do Malczewskiego wciągnęła go głębiej – w studiowanie niemal naukowe. Stąd dokładne studia i badania każdego kupowanego obiektu. To już prawdziwe kolekcjonerstwo, działalność będąca dzisiaj endemitem wśród zwykłych skupywaczy dział sztuki. Stworzona w ten sposób kolekcja jest niezwykle różnorodna. Składają się na nią zarówno prace skromne, jak i  wielkie kompozycje tak dla Jacka Malczewskiego charakterystyczne. Portrety, autoportrety, pejzaże, wielkie sceny alegoryczne. (…) Ta wyrafinowana pod względem wyboru dzieł kolekcja jest niezwykła  w swym doborze artystycznym potwierdzającym nie mniej wyrafinowany gust jej kreatora; jego nieprzeciętną spontaniczność, jakże czytelną w entuzjastycznych słowach komentujących jeden z kolejnych   zakupów: mamy nowego lokatora, od wczoraj mieszka z nami Eurydyka. (...) podsumowuje we wstępie do katalogu wystawy jedna z najlepszych polskich specjalistek od Jacka Malczewskiego profesor Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska.

Towarzyszący zakopiańskiej wystawie katalog to kolejna szczególna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę. Powstało naukowe opracowanie wyłącznie tej kolekcji. Znajduje się w nim dokładny opis każdego z prezentowanych obrazów: historia i okoliczności jego powstania. Każdy też jest pokazany. Uznaliśmy, że warto i trzeba stworzyć dokładne opracowanie tego zbiory stworzonego ku chwale artysty właśnie dlatego, że powstaje on w tak niepośledni jak na dzisiejsze czasy sposób.

Do tego Rafał Malczewski. Jako kontrapunkt, a jednocześnie inna już epoka w malarstwie polskim. Nie bez znaczenia pozostawał fakt powiązań obu artystów z Zakopanem. Jacek Malczewski bywał w Zakopanem, może niezbyt często, ale był z nim związany. Gościł w Domu po Jedlami na Kozińcu u Pawlikowskich. Na przyłapie namalował portret Stanisława Witkiewicza. Tutaj spędził pierwsze wakacje ze swoją przyszłą żoną Marią z Garlewskich.  Zakopane jest też obecne w jego życiu – bądź co bądź to miejsce, w którym mieszka jego syn Rafał i jego wnuki. Tu wysyła dla nich ciągłą pomoc finansową. Rafał bowiem był już zakopiańczykiem w pełni zakorzenionym pod Giewontem. Wiódł żywot zakopiańskiego bywalca aktywnie uczestnicząc zarówno w życiu artystycznym, jak i towarzyskim tego niezwykłego wówczas miejsca. Był taternikiem, narciarzem, ratownikiem TOPR, dziennikarzem (Gazeta Zakopiańska, Kronika Zakopiańska, Głos Zakopiański), wreszcie aktywnym członkiem Stowarzyszenia „Sztuka Podhalańska”. Dlatego też postanowiliśmy ograniczyć na ekspozycji prace Rafała  Malczewskiego głównie do zbiorów zakopiańskich – Muzeum Tatrzańskiego i prywatnych. Nie do końca znaną kartę historii Malczewskich w Zakopanem i o samym Rafale pięknie piszą w katalogu prof. Dorota Folga Januszewska i Magda Nosowska-Szücs.

Anna Zadziorko