WDARZENIA

Alfabet Sztuki ABC

Jeśli na początku było Słowo, to w drugim planie boskiej kreacji był zapewne Alfabet. Klasyczne definicje alfabetu mówią o nim lakonicznie, jako o systemie znaków i kodów, lub transkrypcji mowy. Jedna z archaicznych definicji, bliska funkcji i teorii języka sztuki, mówi o alfabecie jako sposobie przekazywania słów w różnym czasie i przestrzeni.

Czym więc jest „alfabet sztuki”? Czy tylko odwieczną tęsknotą ludzkości za skutecznym sposobem przekazywania obrazów i symboli? A może w dobie „postmodernistycznych” 

i „po-nowoczesnych” prawd „nieoczywistych”, elementarną koniecznością i powinnością animatorów i kreatorów, aby wyposażyć odbiorcę w podstawowe instrumentarium 

odczytywania coraz bardziej hermetycznych estetyk, emocji, wyobraźni i ekspresji?

„Alfabet Sztuki” to zbiór znaków i znaczeń, kodów i liter. Odrębnych w charakterze i wyrazistych 

w formie. To zbiór osobowości, zestawionych w różnych konfiguracjach, które tworzą nowe wyrazy i wyrażenia, nową definicję świata.

Cykl ekspozycji w Miejskiej Galerii Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego, przygotowany według mojej autorskiej koncepcji, zakłada alfabetyczną prezentację najbardziej znaczących osobowości artystycznych, kształtujących współczesny wizerunek polskiej sztuki: 

Abakanowicz, Althamer, Baj, Bałka, Bereźnicki, Ciecierski, Cześnik. Uszeregowanie prezentowanych artystów według klucza alfabetycznego pozwala na zupełnie nowe, inspirujące 

i odkrywcze zestawienie i odczytanie twórczości, postaw, programów i estetyk, które dotąd kwalifikowano jako skrajne biegunowo.

Kuratorska koncepcja ekspozycji opiera się na dwóch podstawowych założeniach. Pierwszym jest próba przedstawienia najnowszych nurtów i trendów w sztuce polskiej, z całym kontekstem afiliacji i proweniencji globalnych, w Zakopanem – ośrodku istotnym dla rozwoju XIX i XX-wiecznej kultury i sztuki polskiej. Zderzenie sztuki lokalnej z awangardą na zakopiańskim gruncie niejednokrotnie przynosiło niezwykle owocne rezultaty od czasów Witkiewiczów i formistów, aż po reaktywowane ostatnio Salony Marcowe. 

Obecność czołowych przedstawicieli współczesnej sztuki polskiej w zakopiańskiej Galerii skutecznie obala krzywdzący mit o „sztuce na peryferiach”, „zaścianku”. To również sygnał 

o otwartości lokalnego środowiska i wrażliwości na nowe idee, postawy i wartości.

„Alfabet Sztuki” w drugim aspekcie jest, jak wszystkie alfabety, formą edukacji odbiorców, którzy otrzymują w syntetycznej formie kompendium podstawowej wiedzy o tendencjach i nurtach współczesnej sztuki. To autentyczna szansa na żywy i bezpośredni kontakt ze Sztuką. Wszechogarniająca unifikacja przekazu form wizualnych, serwowanych cyfrowo, z płaskiej tafli „plazmy” lub „okienka” smartfonu na zawsze pozbawia (szczególnie młodego) odbiorcę autentycznego kontaktu i doznania materii formy, koloru, rytmu, kontrastu etc. Pozornie proste alfabetyczne zestawienie twórców pozwala osobiście przeżyć monumentalną ascezę i niemal antyczną dramaturgię form Magdaleny Abakanowicz. Doświadczyć kierkegaardowskiej 

„bojaźni i drżenia” współczesnego człowieka wobec egzystencjalnych otchłani w realizacjach Pawła Althamera i Mirosława Bałki. Niemal fizycznie odczuć żywiołowość pulsującą biologicznie 

w uwolnionej materii malarskiej obrazów Tomasza Ciecierskiego i Henryka Cześnika. Tylko w ten sposób można zachwycić się lirycznym blaskiem i tajemnicą płócien Kiejstuta Bereźnickiego, lub w refleksyjnej zadumie śledzić szczerość i energię gestu i impastu, jakim Stanisław Baj definiuje ludzką twarz.

Proponowana Państwu ekspozycja jest próbą nawiązania dialogu, często osobistego, intymnego pomiędzy Twórcą i Odbiorcą. Bez pośredników i tłumaczy, za pomocą wspólnie odnajdywanego języka i wspólnie odkrywanych liter „Alfabetu Sztuki”.

                                                                                                    Lidia Rosińska

                                                                                    z-ca dyrektora ds. artystycznych

                                                                                        Zakopiańskie Centrum Kultury

                                                                       Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego

Urodzona 20 czerwca 1930 w Falentach, zm. 20 kwietnia w 2017. Rzeźbiarka, autorka tkanin 

i instalacji, jedna z najwybitniejszych i najbardziej znanych na świecie artystek. Studiowała 

w Sopocie oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ( Dyplom w 1954 r.) W 1979 roku otrzymała tytuł profesora w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, 

gdzie w latach 1965-1990 kierowała Pracownią Gobelinu. Zasłynęła tzw. abakanami oraz figuratywnymi kompozycjami przestrzennymi, które powstały głównie z tkanin, ale także z drewna, kamienia czy brązu. Wprowadziła techniki tkackie do galerii sztuki nowoczesnej. Jej prace odwołują się do form naturalnych, przede wszystkim postaci ludzkiej. Początkiem jej międzynarodowej kariery było otrzymanie w 1965 roku złotego medalu na Biennale w São Paulo. Laureatka licznych nagród, miała ponad 100 wystaw na całym świecie. Wykonała i zrealizowała wiele projektów dla miejsc publicznych i muzeów. Kilkakrotnie otrzymała tytuł doktora honoris causa m.in.Royal College of Art, Londyn 1975, Rhode Island of Design, Providence 1992. 

Jest autorką m.in. dużych realizacji rzeźbiarskich w Parku Granta w Chicago oraz na Cytadeli 

w Poznaniu. Prace artystki były wielokrotnie pokazywane za granicą, m.in. w Ludwig Museum 

w Kolonii, Hiroshima City Museum, Museum Sonje w Kyongju, Musée d'Art Moderne w Paryżu, Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Laureatka wielu nagród i odznaczeń, m.in. Grand Prix, 8. Biennale Sztuki, Sao Paulo, 1965 r., Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, 1998r., Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury, Francja, 1999 r., Order Sztuki i Literatury, Paryż, 2004 r. Otrzymała doktoraty honorowe wielu uczelni w Polsce i za granicą, m.in. Royal College of Art, Londyn, 1974 r., Akademia Sztuk Pięknych, Łódź, 1997 r., Pratt Institute, New York, 2000 r., Massachusetts College of Art, Boston, 2001 r., School of the Art Institute, Chicago, 2002 r., Akademia Sztuk Pięknych, Poznań, 2002 r

La Seur

Z kolekcji Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki

Urodzony  12 maja 1967 w Warszawie. Rzeźbiarz, performer, autor instalacji i filmów wideo. Studiował w latach 1988-1993 na Wydziale Rzeźby w warszawskiej ASP w pracowni 

Grzegorza Kowalskiego. Od 1991 roku wystawiał swoje prace wraz z innymi studentami 

i absolwentami, tzw. „Kowalnymi”, 2013. Chociaż jest znany przede wszystkim 

z przeprowadzanych przez siebie performansów, akcji i innych działań, nigdy nie zaprzestał tworzenia rzeźb. Te ostatnie poruszają zagadnienia ludzkiego ciała, bardzo często są to autoportrety, portrety bliskich, wykonane z materiałów jednocześnie naturalnych i nietrwałych 

(ze słomy, zwierzęcych jelit, z wosku, włosów). Interesuje się poszerzaniem ludzkiej percepcji, eksperymentuje z różnorodnymi środkami zmieniającymi ludzką świadomość. 

W swoich projektach zachęca widzów do innego, głębszego wglądu w rzeczywistość, przyjrzenia się jej niczym scenom z filmu. W wielu pracach pojawia się także aspekt aktywizacji społeczności, przede wszystkim lokalnej, jak na warszawskim Bródnie, 

gdzie powstała najsłynniejsza akcja Althamera – napis „2000” utworzony z odpowiednio zapalonych świateł w jednym z bródnowskich bloków. 

Wybrane wystawy:

1991: Magowie i mistycy, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (zbiorowa)

1994-95:Gerinations 8, European Biennial for Young Artists, Academy St. Joost, Breda

1995 Galeria Zachęta, Warszawa 1995 (zbiorowa)

1995: Antyciała, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (wystawa zbiorowa)

1997: Documenta X, Kassel (wystawa zbiorowa)

2000: Manifesta 3, The European Biennial of Contemporary Art, Lublana (wystawa zbiorowa)

2001: Domek na drzewie, Fundacja Galerii Foksal, Warszawa (wystawa indywidualna)

2004: Pawel and Vincent, Bonnefantenmuseum, Maastricht (wystawa indywidualna)

2005: Paweł Althamer zachęca, Galeria Zachęta, Warszawa (wystawa indywidualna)

2007: Black Market, Neugerriemschneider, Berlin (wystawa indywidualna)

2009: Wspólna Sprawa[1], Performance, Warszawa → Bruksela → Warszawa

2011: Almech, Muzeum Guggenheima w Berlinie, Berlin

2014: Neighbours, New Museum na Manhattanie, Nowy Jork

Laureat nagrody Vincenta van Gogha (2004),  Paszportu „Polityki” (2010) oraz  nagrody „Kairos” Fundacji imienia Alfreda Toepfera, 2013.

Guma

Z kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

fot. Jan Smaga

Urodzony 3 czerwca 1953 roku w Dołhobrodach nad Bugiem na Podlasiu. Studiował w latach 1972-1978 na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem profesorów: Michała Byliny, Jacka Siennickiego i Ludwika Maciąga. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Ludwika Maciąga.

Obecnie jest profesorem Wydziału Malarstwa macierzystej uczelni i prowadzi pracownię dyplomującą malarstwo dla studentów od II do V roku. Autor ponad 90 wystaw indywidualnych 

w kraju i za granicą. Uczestniczył w ponad 100 wystawach zbiorowych. Prace artysty znajdują 

się w zbiorach muzeów polskich oraz w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Artysta wystawia głównie malarstwo i rysunek. Początkowo malował sceny rodzajowe inspirowane życiem wsi i naturą. Od lat 80. XX w. jego twórczość to pejzaż, głównie rzeka Bug oraz portret. Obrazy mają cechy uniwersalne a zarazem symboliczne, zwłaszcza liczne portrety matki artysty oraz zakola dzikiej rzeki Bug, malowane wprost z natury, od realistycznych po abstrakcyjne.

Czarna rzeka

Urodzony  16 grudnia 1958 roku w Warszawie. Jeden z najwybitniejszych współczesnych rzeźbiarzy. Zajmuje się również rysunkiem  i filmem eksperymentalnym. Mieszka i pracuje w 

Otwocku i w Warszawie. W latach 1980-85 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom w pracowni prof. Jana Kucza uzyskał w 1985 roku. W latach 2005-2007 był profesorem wizytującym na Wydziale Rzeźby i Działań Przestrzennych ASP w Poznaniu. Do 2008 roku prowadził tam Pracownię Działań Przestrzennych w Katedrze Intermediów, a od roku 2011 prowadzi Pracownię Działań Przestrzennych na Wydziale Sztuki Mediów. Otrzymał stypendium 

Miesa van der Rohe w Krefeld. Członek Akademie Der Kunste   w Berlinie.

Prace Mirosława Bałki znajdują się w największych międzynarodowych kolekcjach sztuki, m.in.: Hishhorn Museum and Sculpture Garden (Waszyngton), Tate (Londyn), Museet for Samtid-kunst (Oslo), Stedelijk Van Abbemuseum (Eindhoven), The Museum of Contemporary Art (Los Angeles), Kaiser Wilhelm Museum (Krefeld), Museum of Modern Art (Nowy Jork), Muzeum Sztuki (Łódź).

W 1986 roku razem z Mirosławem Filonikiem i Markiem Kijewskim utworzył grupę artystyczną Neue Bieremiennost' (wystawiał w ramach aktywności grupy do 1989 roku).  

W 1993 roku reprezentował Polskę na Biennale Sztuki w Wenecji.

W 1995 roku otrzymał "Paszport Polityki" w dziedzinie sztuk wizualnych. Jest autorem pomnika ofiar katastrofy promu Estonia zrealizowanego w 1998 roku w Sztokholmie.

Ciało, pamięć, przemijanie, tworzenie prywatnej mitologii to najistotniejsze wątki twórczości Mirosława Bałki, które odnaleźć można już w najwcześniejszych jego realizacjach. Wszystkie zawarte w nich znaki, kody, odniesienia mają źródła w biografii artysty i tylko poprzez nią stają 

się w pełni czytelne.

I Knew It Head 4 In It

Z kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Urodzony 21 grudnia 1935 roku w Poznaniu. Odbył studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Dyplom z malarstwa uzyskał w pracowni prof. Stanisława Teisseyre’a 

w 1958 roku. Od 1982 roku kieruje pracownią malarstwa. W latach 1981-1984 pełnił funkcję prorektora. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1984, a profesora zwyczajnego w 1994 

roku.

Tworzy w dziedzinie malarstwa i rysunku. Od 1959 roku bierze udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą m.in.: w Paryżu, Kassel, Sao Paulo, Tokio, 

Tel Awiwie, Skopje, Moskwie, Berlinie, Nancy, Rostocku, Budapeszcie, Lizbonie, Madrycie, Atenach. Za swoją twórczość uzyskał wiele nagród i wyróżnień krajowych i zagranicznych.Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach m.in.: Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Gdańsku, Wrocławiu i Kielcach, Muzeum Okręgowego w Toruniu, 

Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego 

w Bydgoszczy, Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze oraz muzeach zagranicznych jak: 

w Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Städtische Kunstgalerie w Bochum, Muzej na Sovremena Ummetnost w Skopje. W roku otrzymał 1985 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski a w 2015 Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Artysta malarz związany z tzw. szkołą sopocką. Uprawia malarstwo sztalugowe, maluje portrety, martwe natury, kompozycje figuralne i wielopostaciowe otoczone dziwną tajemniczą atmosferą wnętrz i zagadkowych wzajemnych relacji

Zaglądając przez okno

Urodzony 25 września 1945 roku w Krakowie. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców współczesnego malarstwa w Polsce. Dyplom w 1971 r. na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w latach 1972–1986 pracował jako wykładowca. Indywidualne wystawy Tomasza Ciecierskiego prezentowano m.in. w Muzeum Sztuki w Łodzi (1990), Musée d`Art Contemporain w Nîmes (1991), Galerii Sztuki Współczesnej Zachęta w Warszawie (1994), Bunkrze Sztuki w Krakowie (2003), wielokrotnie w Wetering Galerie 

w Amsterdamie i w warszawskiej Galerii Foksal. Artysta uczestniczył w licznych, prestiżowych, międzynarodowych projektach, jak: Biennale w Sydney (1984), Documenta IX w Kassel (1992),  Biennale w São Paulo (1987, 1994), czy głośna wystawa Europa, Europa. Das Jahrhundert der Avantgarde in M ittel- und Osteuropa w Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland w Bonn (1994). Prace artysty znajdują się m.in. w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Galerii Sztuki Narodowej Zachęta w Warszawie, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Museum of Contemporary Art – Ludwig Museum w Budapeszcie, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Sonie Museum of Modern Art w Korei, Museum Würth w Kunzelsau, Musée d`Art Contemporain 

w Nîmes, oraz w polskich i zagranicznych  kolekcjach prywatnych. 

W 1999 roku otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa.

Debiutując w naznaczonych konceptualną refleksją, początkach lat 70., przyjął bardziej zdystansowaną postawę wobec wyniesionej z akademickiej edukacji lekcji modernistycznego pikturalizmu. Polemiczny stosunek do tradycji, do oczywistości malarskiego języka i jego uwarunkowań, cechował również jego późniejsze doświadczenia.  W latach 90. powstała seria obrazów „nakładanych”, wieloelementowych kompozycji składających się z kilku, kilkunastu lub kilkudziesięciu blejtramów. Autor zmieniających się cykli malarskich i rysunkowych niemal 

od początku swojej praktyki sięgał po fotografię, by w ostatnich latach zrealizować serię monumentalnych obrazów budowanych z samych zdjęć. Fotografia jest też obszarem najnowszych poszukiwań malarza.

Przypływy - odpływy

Dzięki uprzejmości Galerii Le Guern

fot. Piotr Bekas

HENRYK CZEŚNIK .

Urodzony  12 czerwca 1951 roku w Sopocie. Jest jednym z najbardziej znanych i cenionych  polskich malarzy. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku na Wydziale Malarstwa.  Dyplom w pracowni profesora Kazimierza Ostrowskiego w 1977 roku. 

W 1994 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego a w 2003 roku profesora zwyczajnego. Obecnie prowadzi Pracownię Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem i rysunkiem. Od ponad 35 lat jest aktywny na międzynarodowej scenie sztuki. 

Jego prace były wystawiane na ponad stu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Odbył wiele podroży artystycznych i uczestniczył w krajowych i międzynarodowych plenerach. Jest laureatem wielu europejskich i ogólnopolskich nagród artystycznych. Artysta często maluje na luźno zawieszonych płótnach, szpitalnych prześcieradłach.

Prace Henryka Cześnika znajdują się m. in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku, Szczecinie, Warszawie, Olsztynie, Katowicach, w Moskwie, Sofii, Dreźnie, w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, Urzędzie Miasta Sopotu oraz w wielu kolekcjach prywatnych na całym świecie. wielokrotnie nagrodzony m.in. Odznaka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Zasłużony dla Kultury Polskiej(2015) Nagroda Prezydenta Gdańska (2009), Krzyż Św. Stanisława za krzewienie kultury polskiej za granicą (2008)

Prześcieradło 200x130